Na gewaarschuwd te zijn voor een razzia vertrekken een aantal Joden in oktober 1942 uit Emmen, en arriveren in het holst van de nacht bij Bertus Zefat, een kippenhouder te Valthe. Aanvankelijk verstopt Zefat de vluchtelingen in een van zijn kippenhokken achter het huis, maar wegens gevaar voor ontdekking worden zij al snel verplaatst naar een schuilplaats die zij zelf in het Valtherbos uitgroeven. Deze schuilplaats bestaat uit een woonhol van zes bij drie meter en een kleiner slaaphol, beide afgedekt met stammen, takken en bladeren.
In 1943 wordt deze schuilplaats toevallig ontdekt doordat een nietsvermoedende wandelaar, die door het dak van de schuilplaats zakt. De onderduikers worden met spoed op verschillende adressen in Emmen ondergebracht. Na een aantal maanden wordt er een nieuw onderkomen in de bossen gegraven van circa acht bij vier meter, anderhalve meter diep en een gedeelte van de eerste groep onderduikers keert terug. Anderhalf jaar lang leven die onderduikers daar. Geholpen door een groot aantal families uit Emmen en omstreken, waaronder de al genoemde Albertus Zefat.
Op 27 juli 1944 wordt Zefat echter verraden. Bij zijn arrestatie weigert Zefat ook maar iets los te laten, en wordt hiervoor ter plekke bij zijn huis gefusilleerd. Ook zijn maat, de verzetsman Jan Hendriks uit Emmer Compascuum, wordt opgepakt. Die zwijgt ook en sterft op 18 november 1944 in het buitenkamp Husum Schwesing van concentratiekamp Neuengamme. Na de dood van Zefat wordt de hulp aan de onderduikers door de anderen, waaronder Zefats vrouw, voortgezet. In verzetskringen worden zij later ook wel de Zefatgroep genoemd.
Eén van de leden is Aaltjo Oldenburger. Hij is rond de twintig als hij in aanraking komt met de onderduikers in het bos. Hij krijgt in januari 2013 in Valthe de Yad Vashem onderscheiding van de Israëlisch ambassadeur. Oldenburger zou 35 Jaar eerder de onderscheiding ook al krijgen, maar toen ging het fout. De oorkonde stond op naam van mevrouw Aaltje Oldenburger. Aaltjo Oldenburger krijgt de onderscheiding voor zijn inzet in het verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog.
(foto Bennie Wolbers)
Zestien onderduikers verblijven in het hol tot 11 april 1945, een dag na de bevrijding van Emmen, wanneer ook het gebied bij Klijndijk en Valthe door Poolse geallieerden bevrijd wordt. In 1984 onthult H. Kinds uit Valthe in dat bos een gedenkteken. In 2004 opent de burgemeester van Borger-Odoorn het gerestaureerde hol.
Musical
Leven in een groot gat in de grond ergens in het bos van Valthe, in de zuidoosthoek van Drenthe. In een zeer onrustige tijd (1942-1945), bang, onzeker, met mensen die je niet kent, samen in een donker hol. Eten en drinken worden gebracht, wanneer het kan. Nooit zeker zijn van hoe en wat er gebeurd. Afhankelijk zijn van mensen, die je moet vertrouwen. Of je wilt of niet, je hebt geen keuze. Wacht af en heb vertrouwen. Wat doet dit met mensen.
Daarover schrijft Josh Hassing een grote musicalproductie, genoemd na het gelijknamige boek ‘De Opgejaagden’ van onderduiker Alfred (ab) van Dien. Een grote productie met twaalf originele liedjes, speciaal geschreven voor deze musical, die in 2012 negen keer wordt opgevoerd.
Drents Diep onderduikers Valthe
Granaten en bom uit WO II gevonden in woning Valthe
In 2014 gaat de landelijke Aanmoedigingsprijs Oorlogsmonumenten naar het onderduikershol in Valthe. Deze prijs wordt ieder jaar uitgereikt in aanloop naar de Nationale Viering van de Bevrijding op 5 mei. Ook de monumenten bij de voormalige Joodse werkkampen in Vledder en Diever en het herdenkingsmonument in het Spaarbankbos in Hoogeveen waren genomineerd voor de prijs. De prijs bestaat uit een geldbedrag van duizend euro en een plaquette.Bij het onderduikershol worden vaak activiteiten georganiseerd, zoals rondleidingen en herdenkingen. Het monument wordt onderhouden door Dorpsbelangen en het 4 Mei comité Valthe-Klijndijk. Zij krijgen het geld.
Op 27 juli 1944 wordt Zefat echter verraden. Bij zijn arrestatie weigert Zefat ook maar iets los te laten, en wordt hiervoor ter plekke bij zijn huis gefusilleerd. Ook zijn maat, de verzetsman Jan Hendriks uit Emmer Compascuum, wordt opgepakt. Die zwijgt ook en sterft op 18 november 1944 in het buitenkamp Husum Schwesing van concentratiekamp Neuengamme. Na de dood van Zefat wordt de hulp aan de onderduikers door de anderen, waaronder Zefats vrouw, voortgezet. In verzetskringen worden zij later ook wel de Zefatgroep genoemd.
Leven in een groot gat in de grond ergens in het bos van Valthe, in de zuidoosthoek van Drenthe. In een zeer onrustige tijd (1942-1945), bang, onzeker, met mensen die je niet kent, samen in een donker hol. Eten en drinken worden gebracht, wanneer het kan. Nooit zeker zijn van hoe en wat er gebeurd. Afhankelijk zijn van mensen, die je moet vertrouwen. Of je wilt of niet, je hebt geen keuze. Wacht af en heb vertrouwen. Wat doet dit met mensen. 
