Bij de verkiezingen voor de Provinciale Staten van april 1935 behaalt de Nationaal Socialistische Beweging (NSB) haar hoogst aantal stemmen: 7,94% van het totaal. Vooral de economisch minder welvarende provincies Limburg (11,69%) en Drenthe (11,19%-11.000 stemmen) dragen substantieel bij aan deze verkiezingsoverwinning.
Gewestelijke landdag NSB Rolde 1941
Ondanks het feit dat in die tijd het kiesrecht gekoppeld is aan de opkomstplicht, geniet de beweging populariteit binnen het electoraat onder middenstanders, ambtenaren, boeren, militairen en onder enkele beter gesitueerden (hoge officieren, ondernemers, vrije beroepen) in binnen en buitenland (Nederlands-Indië). Door de economische crisis in de jaren dertig kunnen zij de pacht van hun land niet meer betalen en producten leveren weinig op. Een liter melk vijf cent, een varken nog geen twee gulden. Op de gewestelijke landdag van de NSB in Rolde in 1941 is de toeloop enorm.
Op de 'Boerdennen' zitten onder duizenden deelnemers zijn Duitse autoriteiten als commissaris-generaal Schmidt en generaal Rauter. Leider Mussert spreekt de menigte toe. De aversie tegen het regeringsbeleid drijft velen in de armen van de NSB, die onder andere met de boeren Dieters, Hamming en Smid uit Annerveen regionale leiders heeft in de vakorganisatie Landbouw en Maatschappij. Die geeft de boeren toekomstperspectief en de NSB belooft, net als Hitler in Duitsland, hulp aan de boeren.
In Drenthe zijn net alleen veel boeren, maar ook veel minder gelovige mensen, die katholieke of protestantse partijen trouw blijven. Overigens woont landelijk ongeveer zestig procent van de NSB-stemmers in de Randstad, vaak zelfs in welvarende gemeenten als Naarden en Wassenaar.
Maar ondanks de vele stemmers voor de oorlog zijn er nooit veel NSB-leden geweest. In Drenthe bedraagt het ledental op zijn hoogtepunt 2800 in 1943, van wie de helft in de landbouw werkzaam is. Meer dan de helft van de NSB'ers woont in Noord-Drenthe en een derde in Zuidoost-Drenthe. Tegen het einde van de oorlog hebben 27 van de 34 Drentse gemeenten een NSB-burgemeester.
De NSB'ers zijn wel sterk vertegenwoordigd in de Groningse veenkoloniën. In 1942 wordt dan ook in Ter Apel de volgende Nationale Landdag gehouden en is Mussert dus opnieuw in het noorden, net als op deze foto gemaakt in Rolde.
Rauter in Rolde
Landdag Nederlandsch Agrarisch Front Rolde 1941
Tentoonstelling NSB'ers in Hooghalen 2008
Historicus Michiel Gerding deed onderzoek naar NSB in Drenthe (opname RONO)
Historicus Boekholt uit Paterswolde over NSB (1995)
Provinciaal historicus Michiel Gerding over NSB in Drenthe
