Bezetting

'Helletocht' patiënten Dennenoord





In de nacht van 27 op 28 maart 1945 vertrekt een trein met goederenwagons van het station in Vries: 528 patiënten van Dennenoord in Zuidlaren worden vlak voor de bevrijding naar Franeker verplaatst. Ze moeten van de Duitsers vertrekken omdat de gebouwen dienst moeten doen als oorlogshospitaal. De reis naar Franeker wordt een helletocht.

In de wagons zitten en staan dicht op elkaar gepakt 528 patiënten en een aantal verplegers van het psychiatrisch ziekenhuis Dennenoord. De patiënten moeten eerst ongeveer veertig minuten lopen naar het station in Vries. De boeren in de buurt worden opgeroepen om met paard en wipkarren te komen helpen. Auto’s zijn er niet. De patiënten die ingenaaid zijn, worden op wagens gelegd. De meeste patiënten kunnen zelf lopen, sommige zitten op boerenwagens.

Het is een lange stoet van lopende en sloffende mensen, enkele wipkarren en bodewagens, die zich beweegt vanaf het stichtingsterrein naar het station in Vries. De oude mensen zitten bevend van ouderdom of ziekte, verschrikt op de karren. Het is een treurig lint van verstotene die zich door het landschap beweegt.

Na een lange reis komt men in het overvolle Franeker aan, waar de patiënten worden ondergebracht in allerlei gebouwen, op stro. Tijdens het verblijf van vier maanden in Franeker overlijden er 56 patiënten.Pas op 26 juli keren de overlevenden terug naar Zuidlaren.



GGZ-organisatie Lentis vindt het belangrijk om aandacht te besteden aan deze dramatische episode. In 2009 jaar weet de Erfgoedcommissie van Lentis veel van deze vergeten geschiedenis te achterhalen. Rense Schuurmans, historicus en medewerker van Lentis stelt een boek samen. In maart 2013 wordt op het terrein van Dennenoord in Zuidlaren een standbeeld onthuld.

Zuidlaren in oorlogstijd, deel 1

Zuidlaren in oorlogstijd, deel 2

Herdenking helletocht patiënten Dennenoord 2013