Bevrijding

Bevrijders bereiken Drenthe (strijd Coevorden/Oosterhesselen)




Bevrijding Coevorden vanuit Duitsland



Op 4 april is Delden veroverd; op 5 april trekken de Canadezen op verschillende plaatsen over het kanaal en in enkele dagen is een groot deel van Overijssel bevrijd. Daardoor verliezen de Duitsers de laatste startplaatsen voor hun V-1 (één bij Hellendoorn en twee bij Dalfsen), waarmee ze vanuit Nederland Antwerpen bombarderen. Op 5 april draagt de Duitse generaal Christiansen in Winschoten zijn bevoegdheden over aan generaal Blaskowitz , die kort tevoren is benoemd tot commandant van het 25e Duitse leger in Nederland. Op 5 april wordt Almelo bevrijd.

Nog diezelfde dag staat de Canadese tankbrigade 'The Lake Superior Regiment' - arriverend vanuit Duitsland - voor de vernielde Bentheimerbrug in Coevorden. In de nacht van 5 op 6 april wordt Coevorden met hulp van een baileybrug helemaal bevrijd. Notaris Botje legt het op film vast. De tankbrigade rijdt daarna richting Noord-Duitsland.

Op 8 april 1945 verlaat Christiansen in alle stilte Emmen richting Delfzijl. Hierbij maakt hij geen gebruik van het salonrijtuig dat sinds geruime tijd op een speciaal zijlijntje in de Weerdingerbossen voor hem gereserveerd staat. De spoorlijn Emmen - Gasselternijveen is in 1942 opgebroken. De Duitsers zijn begin 1945 wel weer begonnen met de aanleg, maar zijn dan nog maar tot Weerdinge gevorderd. Christiansen reist op 14 april naar Emden. (In 1946 wordt hij, verantwoordelijk voor de vergeldingsactie in Putten, als oorlogsmisdadiger aan Nederland uitgeleverd. Hij krijgt twaalf jaar gevangenisstraf, maar wordt in maart 1951 over de grens gezet. )
Met de bevrijding van Noord-Nederland wil het na de opmars tot Coevorden dan even niet zo vlotten. De overgebleven Duitsers hebben zich gehergroepeerd en geven de geallieerden stevig verzet.Een kanaal is een verdedigbare linie. In de nacht van zaterdag 7 op zondag 8 april zijn de bruggen in Hoogeveen en over de Hoogeveensche - en de Verlengde Hoogeveensche Vaart vernield. De vaart in en rond Hoogeveen is een flinke hindernis.

Een Duitse eenheid graaft zich bijvoorbeeld in bij de Oosterhesselerbrug. Het 1e Canadese leger steekt het Twente-Rijnkanaal over en de 4e gepantserde divisie kiest de lijn Meppen-Oldenburg. De hoofdmacht volgt de as Gramsbergen-Coevorden-Emmen-Wedde. Ze trekt op 8 april bij Meppen over de Ems en zet haar opmars voort, maar heeft vlak voor Oldenburg te maken met heftige tegenstand. De 2e divisie, onder bevel van generaal-majoor A.B. Matthews, moet oprukken naar Groningen en de Waddenkust via Hoogeveen, Beilen en Assen.

Ze krijgen niet te maken met een bataljon Georgische troepen, dat op 6 april 1945 vanaf Texel hadden moeten vertrekken naar Drenthe om daar de geallieerde opmars vanaf Zuidwolde te stuiten. De Georgiërs komen die dag namelijk in opstand tegen de Duitsers in hun eenheid. Dat scheelt dus in de gevechten rond Hoogeveen 800 overgelopen 'Russen' en 400 Duitsers, want het bataljon telde 1200 soldaten. Drenthe en speciaal Hoogeveen ontsnappen door de opstand op Texel mogelijk aan een bloedbad. Bovendien worden vanuit Noord-Holland ook nog eens 800 Duitse soldaten naar Texel gestuurd om de opstand de kop in te drukken. Die zijn dus ook niet meer inzetbaar voor de strijd in Drenthe en om Groningen.

En dus zie je dat de verdediging van Drenthe slechts bestaat uit kleine groepjes Duitse soldaten, een groot probleem voor generaal Böttger, de commandant van de middelste sector van Drenthe. Die manschappen zijn ook nog eens licht bewapend. Pantservuisten is het zwaarst wat ze hadden. Ze namen strategische posities in bij o.a. bruggen.


Gevecht Oosterhesselerbrug

Op 7 april bevrijden Belgen met kwetsbare jeeps - na een kort vuurgevecht - Dalen om vervolgens te vluchten voor de te zware tegenstand bij de Oosterhesselerbrug. Twee boerderijen branden bij het gevecht af. Een poging van de Duitsers om de brug op te blazen mislukt. Als de Belgen op 9 april rond half elf ondersteuning krijgen van Poolse brencarriers en enkele lichte tanks slaan de Duitsers snel op de vlucht (foto Poolse tank Oosterhesselen). Nog eens vijf allang verlaten boerderijen en huizen gaan in vlammen op. De beschadigde brug wordt versterkt met spoorrails, voordat de tanks erover kunnen richting Emmen. Op de brug staat: 'Tijdens de gevechtshandelingen bij de bevrijding op 9 april 1945 door Poolse en Belgische eenheden zijn bijna alle huizen rond deze brug verbrand of ernstig beschadigd'. De strijd in en rond Coevorden kost in de laatste oorlogsmaand negentien Duitsers het leven. Zes blijven bij het overbrengen van de lichamen naar Ysselsteyn onbekend.

Op 9 april 2015 wordt de verovering van de Oosterhesselerbrug herdacht. Onder de aanwezigen zijn een Poolse bevrijder en twee Belgische parachutisten. De 90-jarige Belgische veteraan Francois Jacobs weet nog dat het zeventig jaar geleden koud en regenachtig was bij de brug. 'We denken aan de vrienden die bij ons waren. Van de 365 zijn er dan nog zo'n vijftien over. Waarvan twee dus hier vandaag aanwezig.' Ook Annie Boesjes uit Dalen is bij de herdenking. Ze maakte de verovering mee op 14-jarige leeftijd. Ook zijn er toespraken van kolonel Walter Mertens, een Poolse veteraan en burgemeester Bert Bouwmeester. Tijdens de herdenking is op de Oosterhesselerbrug een gedenkplaat onthuld. De plaat is geschonken door de vereniging 'Keep The Spirit Alive'.



Bevrijding Nederland Achterhoek in kleur April 1945

Canadians liberate Holland

Fotoalbum met honderden foto's van de bevrijding van Drenthe